Mówienie jest nierozłącznie związane z oddychaniem. Gdy uczniowie nie potrafią prawidłowo gospodarować oddechem, ani zachować prawidłowego rytmu mowy, najczęściej brakuje im powietrza, zacinają się, przerywają kwestie w najmniej spodziewanym momencie, połykają końcówki wyrazów i początki następnych.
Ćwiczenia oddechowe stanowią nieodzowny element terapii logopedycznej. Mogą być również świetnym sposobem na spędzanie czasu z rodziną.
Możemy bawić się z dzieckiem na różne sposoby:
- Kto dalej, kto mocniej- dmuchanie na lekkie przedmioty: piórka, piłki ping-pongowe, skrawki papieru. Możemy za pomocą taśmy wyznaczyć tor, labirynt, przez który będziemy dmuchając przetaczać piłeczkę.
- Bardzo lubiane są przez uczniów zabawy w przenoszenie małych przedmiotów na duże plansze. Można wykonać kolorowe obrazki i wyciąć z kolorowego papieru lub cienkiej pianki małe przedmioty, które dziecko będzie przenosiło za pomocą słomki zasysając powietrze.
◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊
Na zajęciach logopedycznych nie tylko się uczymy prawidłowej wymowy, lecz również bawimy!
….,a bawiąc się ćwiczymy:
- narządy aparatu artykulacyjnego,
- oddech,
- wzbogacamy słownictwo czynne i bierne,
- fonację,
- artykulację,
- małą motorykę,
- słuch fizyczny i fonematyczny,
- koncentrację,
- dużą motorykę,
- ćwiczymy mowę dialogową,
- budujemy zdania, tworzymy dłuższe wypowiedzi,
- uczymy się poprzez naśladownictwo,
- uczymy się pracy w grupie, reguł,
- i wiele innych.
Łódki to ćwiczenie oddechowe. Zadaniem uczniów było dmuchanie łódki, tak aby przepłynęły całą rzekę pamiętając o prawidłowym oddechu: wdech nosem i wydech ustami. Ćwiczenia i zabawy oddechowe stanowią ważny element w terapii logopedycznej ucznia. Oddychanie to czynność fizjologiczna niezbędna do życia i prawidłowego mówienia. Nieprawidłowy oddech wpływa niekorzystanie na wymowę. Ćwiczenia oddechowe należy rozpocząć od ćwiczeń łatwych, w czasie których uczeń bawi się oddechem. Stopniowo przechodzimy do ćwiczeń trudniejszych, które można połączyć z elementami gimnastyki lub ćwiczeniami fonacyjnymi. Ćwiczenia oddechowe powinno się wykonywać systematycznie, najlepiej raz lub dwa razy w ciągu dnia po kilka minut, wykorzystując różne formy aktywności.
◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊
Mowa odgrywa ważną rolę w kontaktach człowieka z ludźmi. Prawidłowy rozwój mowy dziecka wpływa na kształtowanie się jego osobowości. Dzięki rozumieniu mowy dziecko poznaje otaczający świat, dzięki umiejętności mówienia jest w stanie wyrazić swoje uczucia i spostrzeżenia. Każde dziecko chciałoby mówić poprawnie, ponieważ dzieci z wadami wymowy są często narażone na szereg problemów.
Kim jest logopeda?
Logopeda zajmuje się kształtowaniem mowy. Prowadzi profilaktykę logopedyczną, czyli zapobiega powstawaniu wad wymowy oraz terapię logopedyczną, mającą na celu usunięcie istniejących wad wymowy.
Do zadań logopedy należy:
1.Przeprowadzenie badań wstępnych, w celu ustalenia stanu mowy uczniów, w tym mowy głośnej i pisma.
2.Diagnozowanie logopedyczne oraz odpowiednio do jego wyników, organizowanie pomocy logopedycznej.
3.Prowadzenie terapii logopedycznej indywidualnej i w grupach dzieci, u których stwierdzono nieprawidłowości w rozwoju mowy głośnej.
4.Organizowanie pomocy logopedycznej dla dzieci z trudnościami w czytaniu i pisaniu, przy ścisłej współpracy z pedagogami i nauczycielami prowadzącymi zajęcia korekcyjno-kompensacyjne.
5.Organizowanie i prowadzenie różnych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów, rodziców i nauczycieli.
6.Podejmowanie działań profilaktycznych zapobiegających powstawaniu zaburzeń komunikacji
językowej, w tym współpraca z najbliższym środowiskiem ucznia.
7.Wspieranie działań wychowawczych i profilaktycznych nauczycieli, wynikających z programu wychowawczego szkoły i programu profilaktyki.
Jak przebiega terapia logopedyczna?
Należy sobie zdawać sprawę, iż zlikwidowanie wady wymowy u dzieci nie następuje podczas jednego spotkania z logopedą. Najczęściej terapia trwa kilka lub kilkanaście miesięcy, a może trwać nawet kilka lat (jeśli u dziecka występuje wiele wad wymowy).
Bardzo dobrze byłoby, gdyby zajęcia odbywały się jeden raz w tygodniu. Konieczna jest dobra współpraca logopedy z rodzicami.
O skuteczności terapii logopedycznej decyduje systematyczność uczęszczania na zajęcia, kontynuacja pracy w domu tzn. ćwiczenie tego, co polecił logopeda. Praca w domu polega najczęściej na ćwiczeniu narządów artykulacyjnych, zwłaszcza języka i warg oraz na utrwalaniu wymowy poszczególnych głosek w sylabach, wyrazach i zdaniach.
Dlaczego niektóre dzieci nie mówią poprawnie?
Przyczyną wielu wad wymowy jest wadliwe funkcjonowanie aparatu mownego, np.: nieprawidłowe oddychanie, trudności z wydobywaniem głosu, mała sprawność ruchowa narządów artykulacyjnych, zwłaszcza języka i warg, zaburzony słuch fonetyczny i fonemowy oraz nieprawidłowy wzór do naśladowania w domu, np. wady wymowy rodziców i opiekunów, naleciałości gwarowe.
Jakie są najczęściej spotykane u dzieci wady wymowy?
Do najczęściej występujących wad wymowy należą: sygmatyzm, czyli tzw. seplenienie, które polega na wadliwej realizacji głosek szumiących [sz, ż, cz, dż], syczących [s, z, c, dz] i ciszących [s, ź, ć, dź] oraz rotacyzm, czyli tzw. reranie, które charakteryzuje się niewłaściwym wymawianiem głoski [r]. Zdecydowanie rzadziej występują: mowa bezdźwięczna, czyli nieprawidłowa wymowa głosek dźwięcznych oraz niepoprawna wymowa głosek: [k], [g], [l].
Jeśli Twoje dziecko mówi niepoprawnie, to nie jest to tylko problem z mówieniem, ale i z uczeniem się. Zaburzona mowa jest też przyczyną wielu niepowodzeń szkolnych (np: trudności w czytaniu i pisaniu, zakłócone kontakty z rówieśnikami). Dziecko z wadą wymowy ma zwykle mnóstwo kompleksów i lęków. Tylko Ty, współpracując z logopedą możesz mu pomóc.
Jeśli dziecko nieprawidłowo mówi, czyli:
• zamienia głoski,
• opuszcza głoski na początku i końcu wyrazu,
• zmienia znaczenie wyrazu,
• mowa dziecka jest cicha, niewyraźna,
• występują u dziecka wady narządów artykulacyjnych (zbyt krótkie wędzidełko, za duży język, wady zgryzu,
nieprawidłowe uzębienie, rozszczepy podniebienia),
• nie słyszy, wówczas nie należy lekceważyć tych zjawisk, tylko możliwie szybko zgłosić się do logopedy!!! Wady
zgryzu utrwalają wady wymowy, dlatego zgłoś się z dzieckiem do ortodonty, aby skorygował zgryz poprzez
odpowiednio dobrany aparat.
PAMIĘTAJ:
• Większość zaburzeń mowy można zlikwidować, bądź złagodzić, jeśli terapia rozpocznie się we wczesnym wieku
przedszkolnym.
• Wszelkie zabawy usprawniające język i mięśnie twarzy ułatwią twemu dziecku prawidłowy rozwój wymowy.
Każdego roku we wrześniu logopeda przeprowadza badanie w klasach pierwszych. Po zdiagnozowaniu u dziecka
wady wymowy logopeda przekazuję pisemną informację dla rodzica. Po otrzymaniu informacji rodzice otrzymują
wiadomość jakiego dnia i o której godzinie odbywają się zajęcia logopedyczne dla ich dziecka.
W naszej szkole terapię logopedyczną prowadzi Weronika Duszyńska – neurologopeda kliniczny, specjalista wczesnej interwencji logopedycznej.
Współpraca z rodzicami
Terapia logopedyczna jest procesem. Jej skuteczność zależy od współpracy logopedy z dzieckiem oraz rodzicem. Spotkanie z logopedą nie jest wystarczającym elementem terapii. Dlatego bardzo ważne jest zaangażowanie rodziców w systematyczne ćwiczenie z dzieckiem w domu. W tym celu logopeda po każdych zajęciach zapisuje w zeszycie ucznia zestaw ćwiczeń jakie powinien wykonywać codziennie do kolejnego spotkania. Brak ćwiczeń to brak postępów w terapii. Logopeda udzieli również odpowiedzi na nurtujące rodziców pytania dotyczące mowy ich dziecka.
Stały kontakt z logopedą i zaangażowanie się rodziców w program terapii pomoże osiągnąć sukces dzieciom.
Dlatego zapraszam Państwa do systematycznego zaglądania do zeszytów oraz konsultacji.